I. Evre: Psikolojik ilişki kurmak


Amaç:
• Duyulduğunun - anlaşıldığının - desteklendiğinin hissettirilmesi.
• Duygusal yoğunluğun azaltılması.
• Problem çözme becerilerinin yeniden canlandırılması.
Yardım Edenin Davranışları:
• Konuşmayı sağlamak-davet
• Durum ve duyguların dinlenmesi
• Durum ve duyguların anlaşıldığının iletilmesi • İlgilenildiğinin iletilmesi
• Fiziksel temas
• Uygun - sakin şekilde kontrolün sağlanması Doğrular:
• Dikkatle dinlemek
• Anlaşıldığının-kabul edildiğinin belirtilmesi Yanlışlar:
• Başka hikayenin (kendi hikayemiz) anlatılması • Durum veya duygunun gözardı edilmesi
• Yargılamak-taraf tutmak

II. Evre: Problemin boyutlarının araştırılması Amaç:
• Acil olan - olmayan gereksinimlerim saptanması Yardım Edenin Davranışları:
• Araştırma:
- Yakın geçmiş -> Tetikleyici olay, Kriz öncesi temel işleyiş.
- Bugün -> Temel işleyiş, Bireysel kaynaklar, Sosyal kaynaklar, Hayati tehlike.
- Yakın gelecek -> Verilmesi gereken kararlar (bugün, bu gece )
Doğrular:
• Açık uçlu soru sormak/somuta indirgeme,
• Hayati tehlikenin değerlendirilmesi. Yanlışlar:
• Kapalı uçlu sorulara güvenmek, • Soyutta kalmayı kabul etmek,
• Tehlike işaretlerini gömemezlikten gelmek.

III. Evre: Olası çözümlerin araştırılması Amaç:
• Acil olan - olmayan gereksinimlere yönelik çözümlerin belirlenmesi.
Yardım Edenin Davranışları:
• Bu ana kadar yapılanlarının sorulması,
• Yapılabileceklerin araştırılması,
• Alternatiflerin sunulması,
• Yeni davranış / yeni tanım / dış yardım / çevre değişikliği.
Doğrular:
• Farklı görüşlerin toplanmasını desteklemek, • Öncelikleri belirlemek,
• Engellerle doğrudan mücadele etmek. Yanlışlar:
• Sınırlı görüş ile yetinmek • Engellerin araştırılmaması
• Karışık gereksinimlere tolerans göstermek

IV. Evre: Somut adımların atılmasına yardımcı olmak Amaç:
• Acil gereksinimlere acil çözümler uygulamak
Yardım Edenin Davranışları:
Hayati tehlikenin önlenmesi
Birey kendi davranışlarını yönlendirebilecek güçte ise:
- Destekleyici yaklaşım (davranışa yönelik anlaşma iki tarat arasında dinlemekten-yönlendirmeye kadar uzanabilir)
Birey kendi davranışlarını yönlendirebilecek güçte değilse:
- Yönlendirici yaklaşım (davranışa yönelik anlaşma aile ve diğer destek kaynaklarını içerebilir/ kaynakları harekete geçirmekten- kontrole kadar uzanabilir)
Doğrular:
• Adım adım ilerlemek
• Kısa dönemli amaçlar oluşturmak • Gerektiğinde yönlendirici olmak Yanlışlar:
• Her şeyi birden çözme girişimi
• Bağlayıcı uzun vadeli amaçlar saptamak • Gerektiğinde sorumluluktan kaçınmak
• Çekingen olmak

V. Evre: İzleme Amaç:
• Psikolojik ilkyardımın 3 amacına ulaşıldığından emin olmak
• Acil olmayan hedeflere yönelmek (acil hedeflere ulaşıldı ve kaynaklarla ilişkiler kuruldu ise burada durulur, eğer durum tersi ise problemin çalışıldığı ikinci evreye dönülür)


Yardım Edenin Davranışları:
Tanımlayıcı bilgilerin net olması
Olası izleme yollarının aranması
Tekrar görüşmenin planlanması
Doğrular:
İzleme için anlaşmanın yapılması
Yapılanların değerlendirmesini yapmak
Yanlışlar:
• Detayları havada bırakmak bunları kişinin kendisinin yapacağını varsaymak
• Değerlendirmeyi başkasına bırakmak