ERGENLİKTE DAVRANIM BOZUKLUKLARI

Temel özelliği başkalarının temel haklarının ya da yaşa uygun başlıca toplumsal değer ve kuralların hiçe sayıldığı yineleyici ve sürekli bir davranış örüntüsüdür.

ABD istatistiklerine göre 18 yaş altındaki erkeklerin %’sında ve kızların %2-9’unda görülmektedir. Çocukluk çağında Dikkat Eksikliği Hiperaktivite bozukluğu olanlarda yüksek oranda gözlenmektedir.

Bazı anne baba tutumları ve hatalı çocuk yetiştirme uygulamaları çocukların uyumsuz davranışlar geliştirmesinde etken olabilmektedir. Anne baba arasındaki tartışmalar ve çocuk kötüye kullanımı ve ihmali çoğunlukla davranım bozukluğuna katkıda bulunur. Anne baba’daki alkol ve madde kullanımı çocuk ve ergen’deki davranım bozukluğu ile ilişkili bulunmuştur.

Ayrıca karmaşık ve ihmalkar ortamda yetişen çocuklar genellikle kızgın, yıkıcı ve talepkar olmakta ve yetişkin ilişkileri için gerekli engellemeye tahammülü yeterince geliştirememektedir.

Yapılan araştırmalarda davranım bozukluğu olan bazı çocuklarda dopamin’i norepinefrine dönüştüren dopamin β-hidroksilaz enziminin plazma seviyesi düşük bulunmuştur.

Uzun süre şiddette maruz kalmış çocuklar, sıklıkla agresif şekilde davranırlar. Bu tür çocuklar duygularını ifade etmekte zorlanabilirler ve bu zorlular kendilerini fiziksel olarak ifade etme eğilimlerini arttırır.

Klinik Özellikler:

Agresiflik, zorbalık, fiziksel saldırı, yaşıtlarına acımasız şekilde davranış görülmektedir. Erişkinlere karşı düşman, küfürbaz, saygısız, küstah ve olumsuz olabilirler. Sürekli yalancılık, sık sık okuldan kaçma ve tahripkarlık yaygındır. Okul başarıları düşüktür. Şiddetli olgularda yıkıcılık, hırsızlık ve fiziksel şiddet sıktır. Çete kurma ve grı,up halinde çatışmalara girme gözlenebilir. Kabadayı, tehdit edici ya da alaycı davranışlar sergiler, sıklıkla kavga başlatırlar. Bazen bu kavgalarda çakı, tabanca gibi eşyalar kullanarak karşı tarafa zarar verebilirler. Genellikle utanma, pişmanlık ve suçluluk gibi duygular hissetmezler.

Cinsel eğilimler ve sigara-alkol-madde bağımlılığı erken yaşlarda gözlenebilmektedir.

Düşmalıkları sadece erişkin otorite figürleri ile sınırlı değildir. Eşit derecede kini akranlarına ve küçük çocuklara karşı da gösterirler. Genelde kendilerinden küçüklere ve zayıf kişilere zorbalık yaparlar.

Tedavi ve Seyir:

Anne baba uygun davranış tekniklerini öğrenmeli ve bu teknikleri kullanarak uygun davranışları geliştirmeleri sağlanmalıdır. Ancak ailelerle böyle bir çabaya girmeden önce anne-babanın da psikiyatrik açıdan değerlendirilmesi ve tedavisi gerekebilir. Ailede kötüye kullanım veya karamşıklık olduğunda, çocuk tutarlı ve yapılandırılmış bir çevreden yararlanması için evden alınması gerekebilir.

İlaç tedavisi davranım bozukluğunda faydalı bir ek tedavi yöntemidir. Aşikar agresyonda antipsikotikler kullanılabilir. En etkin olan Haloperidol’dür.

OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK

Obsesyon; tekrarlayıcı ve zorlayıcı düşünce, duygu, fikir veya duygudur. Kompülsiyon; sayma, kontrol etme ya da kaçınma gibi bilinçli, standardize, tekrarlayıcı düşünce ya da davranıştır. Obsesyonlar kişinin kaygısını arttırırken, kompülsiyonlar azaltıcı etkiye sahiptir. Kişi obsesyonlarının mantıksız olduğunu farkındadır.

Obsesif kompülsif bozukluk’ta tek başına obsesyon veya kompülsiyon veya her ikisi birlikte  bulunabilir.

Yapılan araştırmalarda beyindeki bazal gangllionlarda, frontal lobda ve cingulumda değişimler olduğu saptanmıştır.

Psikanalitik Kurama  göre obsesif kompülsif belirtiler  bilinç dışı bir çatışmadan kaynaklanmaktadır. Ritüeller ise yasaklanmış duygular veya rahatsız edici yaşantıları engellemektedir.

Klinik Özellikler:

Çocuk ve ergende rastlanılan en yaygın obsesyonlar; mikrop bulaşma korkusu, kendine ve diğerlerine zarar vereceği korkusu ve dini takıntılardır. En yaygın kompülsiyonlar ise aşırı yıkanma, tekrarlama, kontrol etme, dokunma, sayma ve düzenlemedir. Ayrıca ilkokul çağındaki çocuklarda en sık görülen kompülsiyon sayma ve simetridir.

Genelde zaman içerisinde obsesyon ve kompülsiyonların değiştiği görülmektedir. Uzun süre ödev yapmaya çalışan faka üretken olmayan bir şekilde ödev yapmaya çalışan , ayrıntılarla fazla uğraşan, aşırı su ve sabun kullanan, yabancıların eşyalarına dokunmasından hoşlanmayan yapıları vardır.