HIPNOZLA  TEDAVİ  (HİPNOTERAPİ)

   Soru: Hipnoz nedir?

   Cevap:Hipnoz,çevrenin bilincinde olmanın ve kritik kontekstüel değerlendirmenin nispi olarak askıya alınmasıyla birlikte ortaya çıkan, uyarılmış bir fokal konsantrasyonun söz konusu olduğu, kontrollu ve belirli bir yapıya sahip bir disosiasyon olarak kabul edilebilir.   Hipnotik trans , ne uyku ne de uyanıklıktır.Bu  durumdaki kişi  bilinç kaybı olmadan farklı bir  bilinçlililk boyutuna geçmiştir.(20,25,40,56,74,84).

   Soru: Hipnoz  yardımı ile hangi hastalıklar tedavi edilebiliyor?

   Cevap:Hipnozun tedavi alanında kullanımına "hipnoterapi" denmektedir.Belli bir eğitim sonunda hemen herkes  hipnoz yapabilir. Hipnoterapi ise özellikle ruhsal bozukluklarda  modern psikiyatrik tedavi yöntemleri (dinamik yönelimli psikoterapiler, davranış terapileri, bilişsel terapiler ve supportif terapiler, v.b.nin) hipnoz altında yapıldığı   karmaşık bir yöntem olup,bu yönde eğitim görmemiş bir kişinin   bunu yapması,hatta yapmaya yeltenmesi  bir  inşaat işçisinin uzay  mekiğindeki  bir arızayı  gidermeye çalışması kadar saçmadır. Yukarıda geçen  modern psikiyatrik terapi yöntemleri hipnoz altında  veya hipnoz içinde iken uygulandığında inanılmayacak kadar kısa zamanda ve inanılmayacak kadar etkin olabilmektedir. Üstelik, örneğin; uçaktan korkan birisinin bu korkusunu yenmek için tedricen,alıştıra alıştıra  duyarsızlaştırma (sistemik desensitizasyon)veya  korktuğu şeyle karşı karşıya getirme (exposure)  gibi davranış terapilerinden birini yapacağımızı düşünürsek, uçaktan korkan hastanın bizzat havaalanına götürülerek ,  günlerce alıştıra alıştıra uçakla karşı karşıya getirmemiz gerekmektedir. Bu kadar masraflı ve uygulanması güç bir terapi, hipnotize olmuş kişinin  iyice gevşetildikten sonra, hiçbir sıkıntı duymadan hayalen havaalanına gitmesi,uçağa binmesi ve uçması ile  korktuğu şeylerin olmadığını da  görerek  çoğunlukla birkaç seansta bu
 korkusunu yenmesi , ancak hipnoterapiye çok küçük bir örnek olabilir.

   Hipnoterapinin Kullanılıp Etkin Olduğu Hastalıklar ve Bozukluklar :

   1- Çeşitli Ameliyatlar (Narkoz kullanmadan) ; apandisit,sezeryan,tiroid,safra kesesi,mide, barsak,yemekborusu,karaciğer vb.ameliyatlarında (9,17,20,28,46,51,74),diş hekimliğinde (17,20,46,98); plastik cerrahi alanında (73).
   2- Bağımlılıkların tedavisi (alkol,sigara,uyuşturucu (13,26,38,45,48,50,60,117),
   3- Kilo problemlerinde (diyetsiz,açlık hissini yok ederek,alınmaması  gıdalara karşı tiksinti vererek) (12,49,72),
   4- Cinsel sorunlar,erkeklerde psikojen empotans (peniste sertleşme olmaması,erken boşalma; cinsel istek azlığı veya aşırı cinsel istek vb.) (40,74); kadınlarda vaginismus (cinsel birleşmenin olamaması), ağrılı birleşme, cinsel istek azlığı vb.(27,40,74).
5- Tüm ağrılı durumlar(romatizmal,baş ağrıları, gerilim, migren, zona zoster, trigeminal nevralji, kansere bağlı ağrılar vb.) (5,11,16,18,36,53,58,63,66,68,95,96,99).
6- Okuma, hafıza ve öğrenme kapasitelerinin artırılması ve öğrencilerde ders çalışmanın teşviki, yabancı dil eğitiminde ve çeşitli kurslarda başarının artırılması vb.alanlarda) (4,6,7,23,24,33,34,35,41,42,57,61,90,100,101,103,104,105,107,110,111,112,113,114,115,116,120),

   7- Yanıkların tedavisi (ağrısız,hızlı iyileşme) (22,47),

   8-Kekemelik, tik bozuklukları, tırnak yeme, psikonevrotik bozukluklar (obsesif-kompulsif bozukluk,anksiyete, depresyon, fobiler, panik bozukluk vb.) (31,33,37,40,65,85), yeme bozuklukları  (bulimia,anoreksiya nervosa) (55), gece işemeleri (19,52,90), psikoanaliz, hipnoanalizde (10,102) ve çeşitli ruhsal bozuklukların tedavisinde (31,37,40,65,85),

   9- Uyku bozuklukları (40).

   10-Uyum bozuklukları (40).

   11- Astım ,nefes darlığı (23,21,43,62,121).

   12- Çocukların çeşitli ruhsal bozukluklarında  (gece işemeleri, eğitim sorunları, davranış bozuklukları, v.b)
   (1,6,54,57,78,88) ve ders çalışmalarını teşvikte (109).

   13- Kanserlerde (gerek tümörün iyileşmesine katkıda bulunarak, gerek kansere bağlı ruhsal bozukluklarıdüzelterek ve gerekse de kanser ağrılarını yok ederek) (5,30,63,64,71).

   14- Çeşitli psikosomatik hastalıklarda (mide ve oniki parmak barsağı ülserleri (14,97), kolitis ulseroza (40,74), bronşiyal astım (21,23,43,62,93), nörojenik mesane (67) spasmotik  tortikollis (boynun dönmesi-tutulması)(59), tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı (118),Raynaud hastalığı (39,95), çeşitli kalp hastalıkları (40,74),inatçı kusma-bulantıların tedavisinde (8,32) vb.oldukça faydalıdır,

   15- Günlük stresler  sonucu oluşan gerginliklerde bedensel ve zihinsel gevşeme amacıyla (15,37),

   16- Hemofilide kan ürünü ihtiyacını azaltmada,hemofiliakların diş ve cerrahi girişimlerinde kanamayı azaltmak amacıyla (44);herpes simpleks tip II tedavisinde (29,82);

   17- Çeşitli ağrılı ve hastanın korktuğu tıbbi tetkiklerde (79),

   18- Psikojenik kısırlıkta (83),

   19- Allerjik hastalıklarda (83,87),

   20- Yetenekleri artırmada (sporcu,sanatçı,müzisyen,tiyatrocu vb.)(62,92,93,106,119).

   21- Rehabilitasyonda (91,108).

   22- Ağrısız,narkozsuz doğum yaptırmada (89,94).

   Soru : Kimlere Hipnoterapi Yapılabilir?

   Cevap: Hipnoz fenomeni, danışan (hasta) ile hipnozitor arasındaki karşılıklı ilişkinin kuvvetli oluşuna bağlıdır.Danışan kendisini rahatça serbest bırakabilir ve kendini emniyet içinde hissederse,hipnotizör-denek ilişkisi tamdır.Yapılan araştırmalarda insanların 85-95'inin hipnotize olabildikleri anlaşılmıştır.En iyi hipnotize olabilenler zeki ve aydın insanlar, dikkatini iyi toplayabilenlerdir.   

  Sonuç olarak : Hemen hemen her  istekli kişi hipnotize olabilmektedir.

   Soru : Hipnotize edilemeyenler kimlerdir ?

   Cevap : Geriye kalan %5-15'lik nüfustan hipnotizörle kooperasyon (ilişki)  kurmasına engel zeka  geriliği olanlar, sağır-dilsizler, ağır akıl hastalığı olanlar ve dikkatini toplayamayanlar ve bunama hastalıklarına sahip olanlar hipnotize edilmemektedir (20,25,40,56,74).

   Soru : Hipnozun yan etkileri var mıdır? Veya hipnoz yapılmaması gereken insanlar var mıdır  ?

   Cevap : Hipnozun bilinen bir yan etkisi yoktur, ancak yine de hipnoz yapılacak
   hastanın ehil ve deneyimli kişilerce seçildikten sonra hipnoterapiye alınması gerekir.
   Çok az sayıdaki insana hipnoz yapılmaması gerekir. Bu yüzden hipnoz
   psikiyatrsitlerce yapılmalıdır. Veya hipnoterapi yapılacak kişinin psikiyatri  uzmanınca
   görülüp, değerlendirilip, konsultasyonu sonucunda hipnoterapiye engel bir ruhsal
   bozukluğu  olmadığı anlaşıldıktan sonra hipnoterapiye alınmalıdır(75,76).

   Soru : Hipnozun akupunktürle ilgisi varmıdır? Akupunktüre üstünlükleri var mıdır?

   Cevap : Akupunktur de belli hastalıklarda etkili ve değerli bir tedavi yöntemidir.Ancak akupunktür ve hipnozun etki mekanizmaları birbirinden çok farklıdır. Akupunktürün refleksonojenik yönden ve bazı nörotransmitterler (serotonin, asetilkolin, endorfinler, enkafalinler vb.)'ın salınmalarını değiştirerek etkili olduğu bugün ispatlanmıştır. Hatta akupunktürle tedavi sırasında telkinin (bir nevi hipnozun) araya girip girmediği dahi tartışılmıştır. Bunun için bir morfin antagonisti (etkileri yokedici) olan naloxon kullanılmıştır.Akupunktürün iç morfin (endojen morfin=endorfin)leri artırarak ağrı hissini ortadan kaldırdığı bilindiğinden, akupunktür anestezisi yapılan hastaya naloxon enjeksiyonu,ağrı hissinin yeniden doğmasına yol açarken, hipnozla anesteziye edilen kişilere yapılan naloxon hipnozun sağladığı anesteziyi etkilememiş olması ile bu görüş daha da desteklenmiştir. Ayrıca hipnozda vücuda herhangi bir cisim batırılmadığı gibi, herhangi bir elektrik akımı vb.gibi şeyler verilmemektedir.Yani akupunktür tedavisi için, akupunktür yapılacak kişinin akupunktür ekipmanlarının (alet-edevat) bulunduğu bir yere gitmesi gerekir.Hipnoz da ise, yer ve zaman söz konusu değildir.Hipnoz ve hipnoterapi her zaman ve her yerde gerçekleştirilebilir.Hipnoterapi seansları sırasında öğretilen otohipnoz (kendi kendine hipnoz) ile hastalar tedavilerine kendileri evlerinde devam etmektedirler.Hastalar uzak mesafelerde olsalar bile telefon aracılığı ile hipnoterapinin yapılabilir olması; akupunktür de dahil olmak üzere başka hiçbir tedavi yönteminde bulunmayan, hipnoterapinin en çarpıcı üstünlüğüdür (80,81)

   Soru:Hipnozla bir insanın geriye götürülerek bundan önceki hayatları  olduğu iddia ediliyor. Diğer birdeyişle  "reenkarnasyon =ruhun beden değiştirmesi" gibi bir inanç sistemine taraftar  toplanmaya çalışılıyor. Bu durum da insanlarıı hipnoz hakkında yanlış düşüncelere itiyor.Bu konularda neler söyleyebilirsiniz?

   Cevap: Her şey iyiye de kullanılabilir, kötüye de. Örneğin ; ateşi hayatımızdan silip atmamız mümkün değildir.Adeta onsuz medeniyet olamaz. Ancak bir kibritle  yıllarca üzerinde yüzlerce kişinin çalışıp emek verdiği bir eseri, örneğin bir sarayı,  ormanı v.b. yok etmek mümkündür. Ateş(enerji)'i kötüye kullanılabilir diye nasıl hayatımızdan silip atamıyorsak, bahsettiğiniz şekilde bazı grupların hipnozu kötüye kullanmaları  hipnozun özellikle tedavide kullanılmasına engel değildir. Zaten  Amerikan ve İngiliz Tıp Birlikleri hipnozu  tedavi gayesi ile kullanma dışında bu çeşit kullanılmasına izin vermemişlerdir. Bu nedenle hipnozun bir inanışı,bir dini, bir felsefeyi yaymak için kullanılması onun kötüye kullanılması demektir ki, bu durumu onaylamak mümkün değildir. 

KAYNAKLAR

   1. Andolsek K,Novak B: Use of hypnosis with children J.Fam Pract. 10:503-1980.

   2. Aronoff G.M.,Aronoff S, Peek LW: Hypnotherapy in the treatment of  bronchial asthma,Annals Allergy 34:356-362,1975.

   3. Acosta F: Weanning the anxious ventilator patient using hypnotic relaxation.Case reports.J.Clin.Psychol.Psychiatr.29:272-279,1987.

   4. Baker RA,Haynes B,Patrick BS: Hypnosis,memory, and incidental memory Am.J.Clin Hypnosis,23:253-262,1983.

   5. Barber J,Gitelson J: Cancer pain:Psychological management use in hypnosis, A:30-130,1986.

   6.Barlett, et al: Emotional mood and memory in young children; J.Experiment Child Psychology,34:59-76,1982.

   7. Bayuk M: Cognitive Learning styles in "traditional" audio-lingual and suggestopedic language instruction,J.Annouuncement:REAPR
   84,Netherlands,Sept 7,1983.

   8. Cardranel JF: Hypnosis for intractable vomiting.Lancet:(8542):p 1140,May 16,1987.

   9. Caro D.J.,Jacobs A:Role of hypnoanasthesia in urologic instrumentation,Urology.21:249-251,1983.

   10. Chertok  L.: Psychoanalysis and hypnosis theory:Comments on five case histories:Am.J.Clinical Hypnosis:25:209-224,1983.

   11. Cioppa FJ,Thal AB,Calif WC: Rheumatoid arthritis,spontaneous remission and hypnotherapy,JAMA:230,Dec.1974.

   12. Cochrane G, et al:Hypnothreapy in weight loss treatment,J.Consult.Clin.Psychol.5:489-492,1986.

   13. Cohen SB: Hypnosis and smoking.JAMA:208:335-337,1969.

   14. Colgan SM,Faragher EB,Whorwell PJ: Controlled trial of hypnotherapy in relapse prevention of duodenal
   ulceration,Lancet:1299-1300,June 11,1988.

   15. Council Report.Scientific status of refreshing recollection by the use of hypnosis JAMA,258:1918-1923,1985.

   16. Covino NA,Wafield CA:Hypnosis and the management of pain.Hasp.Pract.,20:48,1985.

   17. Daniels LK:The treatment of acute anxiety and postoperative gingival pain by hypnosis and covert conditioning.Am J.Clin
   Hypn.19:116-119,1976.

   18. De Beneditis G,Paneria AA,Villamira MA:Effects of hypnotic analgesia and hypnotizability on experimental ischemic pain,J.Clin
   Experiment.Hypnosis;37: 55-69,1989.

   19. Edwards SD,Vandler Spuy HD: Hypnotherapy as a treatment for enuresis.J.Child Psychol.Psychiat 26:161-170,1985.

   20. Ercan M,Öztürk A,Şahin M,Sağlam F:Diş Hekimliğinde Hipnoz.AÜ Diş Hek.Fak.Derg.16:343-346,1989.

   21. Ewver TC,Stevart DE:Improvement in bronchial hyperresponsiveness in patients with moderate asthma after treatment with a hypnotic
   technique: a randomised controlled trial.British Med J 293:1129-1132,1986.

   22. Ewin DM:Emergency room hypnosis for the burned  patient. Am J.Clin Hypnosis 26:5-8,1983.

   23.Filmer H, et al:Improving reading performance trough hypnosis,Comm.College Rev.9:58-62,1981.

   24. Fillmer H, et al: How can hypnosis improve reading proficiency . Clearing  House 59:61-63,1985.

   25. Forman BD: Use of hypnosis for improving medication compliance in psychiatric patients.South Med J;78:242-244,1985.

   26. Lambe R,Osier C,Franks P: A randomized controlled trial of hypnotherapy for smoking cessation J.Fom.Pract.22:615,1986.

   27.Fuchs K:Therapy of vaginismus by hypnotic desentization,Am.J.Obstet.Gynecol.,137:1-7,1980.

   28. Goldman L,Ogg TW,Levey AB:Hypnosis and daycase Anesthesia,43:466-469, 1988.

   29. Gould SS,Tesler DM: The use of hypnosis in the treatment of herpes simplex type II,American J.Clin.Hypnosis,26:171-175, 1984.

   30. Hebert SW: A simple hypnotic approach to treat test anxiety in medical students and residents;J Med.Educat 59:841-842, 1984.

   31. Hillgard ER,et al: Hypnotherapy.Abnormal Psychol 84:280-289,1975.

   32.Hockenberry MY,Contoch PH:Hypnosis as adjuvant antiemetic therapy in childhood cancer.Nurs.Clin:North Am.,20:105-107, 1985.

   33. Holloway et al: Self-hypnosis to self improvment:A group approach,J.Specialist.7:199-208,1982.

   34. Hammerman ML:Hypnosis and Learning.J.Announcement,RIE June  80,1979.

   35. Hammerman ML: Suggestopedia an update for second language teaching.J Announoncement RIE  Jun 80, 1979.

   36. Houle M,Me Grath PA,Moran G,Garrett OJ :The efficacy of hypnosis and relaxation-induced anagesia on two dimensions of pain for
   cold pressor and electrical tooth pulp stimulation . Pain 33:241-251, 1988.

   37. Hurley JD : Differential effects of hypnosis,biofeedback trainning and trophotropic responses on anxiety,ego strenght and locus control .
   J.Clin Psychol.36:503-506, 1980.

   38. Hyman GJ : Treatment effectiveness of hypnosis and  behaviour threapy in smoking cessation: a methodological refinement,Addictive
   Behaviours 11:355-365,1986.

   39. Jacobson AM,Hackett TP,Sorman SS,Silverberg EL: Raynaud phenomenon treatment with hypnotic and operant
   techique,JAMA,225:739-740, 1973.

   40. Kaplan HI,Sadock BJ: Comprehensive Textbook of Psychiatry,V.Williams and Wilkins Co,Baltimore,Toronto,1989.

   41. Knight J : Hypnosis in educational programs. J Announcement:RIENOV 80, 1980.

   42. Koe GG,Oldrige OA:The effect of hypnotically induced suggestions on reading performancıe Int.J.Clin.Experiment.Hynosis,36:
   275-282, 1988.

   43. La Riccia PJ,Katz RH,Peters JW,Atkinson GW and Weiss T: Biofeedback and hypnosis in weanning from mechanical
   ventilators.Chest 87:267-269, 1985.

   44. Le Barons,Zeltzer L:Hypnosis for hemophiliacs.Methodologica problems and risks.Am J Pediatr Hematol Oncol 7:316-319 , 1985.

   45. Lovern et al: Utilization and indirect suggestion in multiple-family therapy with alcoholics;J Marital-Family Therapy,8:325-333, 1982.

   46. Lucas ON: The use of hypnosis in hemophilia dental care.Ann NY Acad Sci.240:263-266 , 1975.

   47. Margolis GG,Domangue BB,Ehlebon C,Shrier L: Hypnosis in the early treatment of burns :A pilot study Am J Clin.Hypnosis 26:
   9-15 , 1983.

   48. Martin J:Hypnosis may reduce hemophiliachs blood needs.JAMA;250: 1814-1815, 1983.

   49. Morris DM et al:Hypnoansthesia in the  morbidly obese,JAMA 253: 3292-3294, 1985.

   50. Moses F: Treating smoking behavior by discussion and hypnosis.Psychology J Human Behav,24: 1-9,1987.

   51. Nuthan RG,Morris DM,Oebel RA,Blass NH:Preoperative and intraoperative rehearsal in hypnoanasthesia for major surgery.JAMA.225.
   735-739,1973

   52. Olness K: The use of self-hypnosis in the treatment of childhood nocturnal enuresis.Clin.Pediatrics,14: 273-279, 1975.

   53. Olness K.,MacDonal JI,UDen DL:Comparison of self-hypnosis and propranolol in the treatment of juvenile classic migrane. Pediatrics,
   79:593-597, 1987.

   54. Place M:Hypnosis and the Child J.Child Psychiat.25: 339-367, 1984.

   55. Pettiniati HM, et al : Hypnotizability in patients with anorexia nervosa and bulumia.Arch.Gen.Psychiatry 42:1014-1016, 1985.

   56. Rodoela ER,Kraft W,Reiley RR.: Current trends in hypnosis and  hypnotherapy:An ınterdisciplinary assesment,J.Clin
   Psychol,Psychol,Psychiat.28:20-26, 1985.

   57.Russel RA: Hypnosis and children's learning problems.J.Anouncement,RIEJUN,82, 1982.

   58. Savitz SA:Hypnosis in the treatment of chronic pain.South Med J.,76:319-21, 1983.

   59. Schneiderman MI: Use of  hypnosis in spasmodic torticollis:A case report J.Clin.Hypnosis,29: 260-263, 1987.

   60. Schubert,Donald K:Comparison of hypnotherapy with systematic relaxation in the treatment of cigarette habutiation.J.Clin Psychology
   39: 198-202, 1983.

   61. Schumann JH,et al: Improvement of  foreign language pronouncauation under hypnosis.Language Learning,28:143-148, 1978.

   62. Smith MS: Acute psychogenic stridor  in an adolescent athlete treated with hypnosis.Pediatrics,72: 248-8, 1983.

   63. Spiegel D: The use of hypnosis in controlling  cancer  pain .Cancer :35:221-31, 1985.

   64. Steggles C,Starn HJ,Fehrk,Aucoin P.: Hypnosis and cancer an anuotated bibliograph 1960-1985.AMJ Clin Hypnosis 29: 281-290,
   1987.

   65. Stutman K,Bliss E.L.:Posttravmatik stres disorder .Hypnotizability and imagery.Am J.Psychiatry.142:741-743, 1985.

   66. Walker WR:Hypnosis as an adjunct in management of  Pain.73:362-64, 1980.

   67. Whorwell PJ:Hypnotherapy in severe irritable bowel syndrome:Further experience.Gut 28:423-5, 1987.

   68. Zeltzer L,Baron S:Hypnosis and nonhypnotic techniques for-reduction of pain and anxiety during painful procedures in children and
   adolescents with cancer.J.Pediatrics:101:1032-1035,1982.

   69. Zlotogorski Z: The use of hypnosis in the treatment of reflux esophagitis: a case report.Am J.Clin.Hypnosis 25:232-234,1983.

   70. Steffenbagen RA:Hypnosis in the treatment of alcoholism.J.Alcohol and Drug Edicat 28: 13-23, 1983.

   71. Goldberg et al: The treatment of cancer through hypnosis,Psychology,22: 36-39, 1985.

   72. Boloefsky, et al: Effectiveness of hypnosis as an adjuct to behavioral weight management.J.Clin.Psychology 41: 35-41, 1985.

   73. Tucker KR,Virnelli FR:The use of hypnosis as a tool in plastic surgery Plast.Reconstr.Surg.76: 140-146, 1985.

   74. Özakkaş,T:Hipnoz,Cilt 1,Kayseri, 1985.

   75. Klemperer E: The safety of hypnoses.Am.J.Psychiatry 130: 1044-5, 1973.

   76.Conn,JH:More on the safety of hypnosis .Am.J.Psychiatry, 131: 106-7, 1974.

   77. Tebecis AK,Provins KA,Fornbach RW,Pentony P: Hypnosis on the EEG,A quantitative investigation ,J. Neru Ment Dis.161: 1-17,
   1975.

   78. Olness K,Gardner GG:Some guidelines for uses of hynotherapy in pediatrics,Pediatrics, 62:228-33, 1978.

   79. Sutherland RFJ,Knox J: Hypnosis for endoscopy.  Lancet 2(7997), 1244,1976.

   80. London RT:Hypnosis and  acupuncture,JAMA,230:36-7,1974.

   81. Krgtheory,A: Autogenic training and hypnosis.Am.J.Psychiatry 130:855-60, 1973.

   82. Surman OS,Gottlieb SK,Hackett TP,Silverberg EL:Hypnosis in the treatment of warts.Arch.Gen.Psychiatry,28:439-4, 1973.

   83. Napke E:Hypnosis in infertilitiy and allergy,Can.Med.Assoc.J:107:496,1972.

   84.Ulett GA, Akpınar Ş, İtil TM:Hypnosis-Psychological,pharmacological reality.Am.J.Psychiatry 128,799-80 , 1972.

   85. Bohnert PJ,Smith JA:Hypnosis in short-term psychotherapy,Psychotherapy. 35:118-22,1967.

   86. The Research Committee of The British Tuberculosis Association:Hypnosis for asthma a controlled trial.Br.Med.J 4:71-6,1968.

   87. Shertzer CL,Lookingill DP: Effects of relaxation therapy and hypnotizability in chronic urticarioa .Arch.Dermatol.123:913-6,1987.

   88. Olness KN: Hypnotherapy in children.New approach to solving common pediatric problem .Postgrad Med.79:95-100, 1986.

   89. Freeman RM,Maculay AJ,Eve L,Chamberlain GV,Brat AV:Randomised trial of self-hypnosis analgesia in
   Labour.Br.Med.J.292:657-8, 1986.

   90. Tilton P: Childhood enuresis hypnosis suggested.Postgrad Med.74:44, 1983.

   91. Martin J: Hypnosis useful in rehabilitation  therapy . JAMA,249,1536, 1983.

   92. Frankel FH: Hypnosis both poetry and science.Lancet 2(8312),1391,3, 1982.

   93. Ben-Zvi Z,Spohn WA,Young SH; Katton M: Hypnosis for exercise-induced asthma.Am.Rev.Respir Dis 125,392-5, 982.

   94.Vadurro JF,Butts PA:Reducing the anxiety and pain of childbirth through hypnosis.Am.J.Nurs 82:620-3, 1982.

   95. Dikel W: Olness K:Self-hypnosis,biofeedback, and voluntary peripheral temperature control in children.Pediatrics.66:35-40, 1980.

   96. Zeltzer L,Dosh J,Holland JP: Hypnotically induced pain control in sickle cell anemia.Pediatrics,64:533-6, 1979.

   97. Bishoy EG,Stevens  G,Lea C: Hypnotic control of upper gastrointestinal hemorragie: a case report.Am.J.Clin Hyp.27: 22-5,1984.

   98. Grossman RC:Orthodontics and dentistry for the hemophiliac patient.Am.J.Orthod. 68:391-403, 1975.

   99. Clawson TA,Swade RH:The hypnotic control of blood flow  and pain:The cure of warts and the potential for the use of hypnosis in the
   treatment of cancer.Am.J.Clin.Hypn. 17:160-9, 1975.

   100. Stanton HE:Improving examination performance through the clenched list tehnique.Contemp.Ed.Psychology. 13:309-15,1988.

   101. Stanton HE: Improving exam performance with the clenched list technique.College Teaching.36: 107-109,1988.

   102. Goldberg B: Hypnotherapy:A combined approcach using psychotherapy and behavior modification,psychology 24: 37-40, 1987.

   103. Taub B, Edward B,House HJ: The teaching of hypnosis:outline and method J.Am.College Health 32: 82-85, 1983.

   104. Filmer H,Thompson H, et al:The use of hypnosis in improving reading performance,Com.coll.Review, 1123-27, 1983.

   105. Johnson LS,et al : The uses of hypnotherapy with learning disabled children.J.Clin Psychology,37:291-99, 1981.

   106. Nelson WE: Open your mind to tennis.J.Physical Edue.Recreation, 50:76-77, 1979.

   107. Bower GH, et al: Emotional mood as a context for learning on recall.J Verbal Learning and Verbal Behavior. 17:573-05, 1978.

   108. Klinch BM,Miller MB: Use of hypnosis in self-esteem building:review and model for rehabilitation.Wornal Ann.RIESEP 87, 1984.

   109.O'Grady DJ; Hoffmann C: Use of hynosis by psychologists in a pediatric setting:establishing and maintaining  credibility.Presenter al
   Annual Convention of the Am.Psychological Ass (94th,Washington DC,Ang.22-26,1986).

   110. Trent RM: Hypnotherape utic Restrpring and systemic desensitization as treatment for mathematic anxiety.Presented at The Annual
   Convention of the South-western Psychological Ass.(3 İst Austın TX,April 18-10, 1985).

   111. Bayuk M:Socio-cultural environments and suggestopedia.Prestented at the Int.Symposium on Accelerated Learning (İst.Bio,Brazil.Jan
   17, 1983).

   112.Brownlee PP: Suggestopedia and its application to the education of children with learning disabilities.J.Annon.RIEDEC 81, 1981.

   113.Lindeman ML:Suggestion in education:The historical path of suggestopedia.Presented at conf.of Texas Teachers of Enlish to speakers of
   other Languages (4th clear Lake City,TX,Jan. 1979).

   114. Anderson RW: New dimensions in second language acquistion Research.Newbury House Publishers Inc.Rowley,MA.1969.

   115. Haskell JP (ed):.Focus on the learner.The collected papers of the Annual convertion of Illinois Teacher of English to speakers of other
   languages and bilingual education (8th ChicagoiIllinios,March 21-22, 1980).

   116. Schuster D.(ed):The journal of suggestive-accelerative learning and teaching V:4,N:1,Spring,1979.

   117. Powell DH:Helping habitual smokers using floodin and hypnoticdesensitization technque.Presented at the Annual convention of the
   American Psychological  Association (87th New York,NY,Sept.1-5, 1979).

   118. Mc Guigan FJ:Tension control proceedings of the Annual meeting of the American Association for the Advancement of Tension
   Control (5th Chicago,İllinois,October 28-29,1978).

   119. Johnson Lyna S, et al: Group hynotherapy with learning diasabled children.Paper presented at the Annual Convention of the Rocky
   Mountain Psychological Ass.(LVegas,Nevada,April 16-19,1979).          

    120.Çetin,M.,Balabanlı,F:The effects of hypnotherapy on learning performance,Abstract Book of 9th World Congress of Psychiatry,Rio
   ,1993.

   121.Aydilek,R.,Çetin,M. et al: Hypnotherapy in Bronchial Asthma.Abstract of 9th Wolrd Congress  of Psychiatry,Rio,1993.