Psikolojik Danışmanın Amaçları

Bundan önceki konularda yapılan açıklamalarda Psikolojik Danışmanın amaçlarına belli ölçülerde ve biçimlerde değinilmiş olmakla beraber, burada ayrıca amaçlara değinmek yararlı bulunmaktadır. Psikolojik Danışmanın tanımı konusunda olduğu gibi, tüm danışmanlar tarafından kabul edilip, benimsenecek amaçlardan söz etmek olanağı yoktur. Her danışman, yetişmesine, değerler sistemine, kendi rolünü değerlendirmesine ve danışanın gereksinmelerine göre Psi-olojik Danışmanın amaçlarını farklı benimseyebilmektedir. Lewis (1970) Psi-' olojik Damşmanın temel amacı olarak davranışta değişme sağlamayı kabul etmektedir. Genelde, Psikolojik Danışmada rol alan danışmanların çoğunluğunun, amaç olarak davranışta değişikliği sağlamayı ve böylece bu tür yardımı alanın daha üretici olacağı ve kendisinin beğendiği bir yaşama kavuşturulabileceğini benimsedikleri görülmektedir (Shertzer, 1971).

Eğitimdeki, okullardaki Psikolojik Danışmanın esas amacı öğrencilere kendilerini inceleyerek anlamalannda ve böylece kendi kendilerini yöneten bireyler haline gelmelerinde yardım etmektir. Psikolojik Danışma ilişkisinde, bu ilişkinin sağladığı güven ve rahatlama içinde, bireyin, duygulan, değerleri ve başkalarını algılaması, kişilerle ilişkileri, korkulan ve yaşam tercihleri arasındaki karşılıklı ilişki ve etkileşimi inceleme olanağı bulacağı ve bunu değerlendireceği kabul edilmektedir. Böyle bir incelemenin sonucu, kendi kendini anlama ve yaşamda rolünü açıklığa kavuşturma olacaktır. Özetle danışanda kendi kendini yönetme ve özgerçeldeştirim Psikolojik Danışmanın sonunda ulaşılmak istenilen davranışlardır. Orta dereceli okul öğrencilerine yönelik Psikolojik Danışma uy-gulamalannın amacının, odak noktasının karar verme sürecinin gerçekleştirilmesi olduğu belirtilmektedir (Shertzer, 1971). Psikolojik Danışma, bu ortamda, öğrencilerin problemlerine ve gereksinmelerine odaklanmış olup, onlara problemlerini çözmek için gerekli olardan öğrenmelerinde yardım sağlamaktadır.

Fulmer (1964) Psikolojik Danışma yoluyla bireyin kendi dışındaki bilgiyi kendisiyle, bilginin kendisinin bir parçası haline gelecek ve problem-çözme davranışında kullanılacak biçimde bağdaştırmasının amaçlandığını belirtmektedir. Eğitim ortamında Psikolojik Danışmanın amaçlannı, yakın, ara ve nihai olmak üzere üç grupta toplayan Byme (1964), her bireye, kendinden sorumlu olduğu sonucunu yaratacak benliğinin bilincinde olmaya ulaşmada ve sürdürmede yardımcı olmayı nihai amaçlardan birisi olarak belirtmektedir. Diğer bir nihai amaç olarak, danışana, bireye kendi varlığına, benliğine, yönelik tehlikelerle karşılaşmasında, onlan ele almasında yardım ederek, böylece danışanın başkalannın mutluluğunu da düşünmesine yönelmesini sağlamak, ileri sürülmektedir. Son nihai amaç ise bireye kendine özgü gizil güçlerini (potansiyelini), yaşam tarzıyla ve toplumun ahlaksal değer sınırlan içinde uyum sağlıyarak tümüyle işlevsel kılmasına yardım sağlamak olmaktadır. Brammer (1960), bu nihai amaca Psikolojik Danışmanın uzun süreli genel amacı demekte ve bu amacın bireyin içinde yaşadığı kültürel değerlerle ilgili olacağım vurgulamaktadır.

Rogers'e göre (1951) Psikolojik Danışmanın amacı benliğin gerçekçi olarak yaşama uyumu ile ilgilidir. "Tam İşlev Yapan Birey" modelini getirmiş olan Rogers (1961) Psikolojik Danışmanın amacı olarak bu modeli gerçekleştirmeyi önermekte ve aynı zamanda da bu modelin bir değerlendirme ölçütü olarak kullanılabileceğine değinmektedir, Daha geniş ve yapılandırılmış benlik oluşturma, benliğin parçası olarak deneyimlerin daha büyük kısmının katllmasım ve daha rahat ve gerçekçi olarak yaşama uyumu sağlama, Psikolojik Danışmanın amacı olmaktadır. Çağımızda, modern yaşamda birçok kimse yaşamında birçok belirsizlikler ve tedirginliklerle karşılaşmaktadır. Modern yaşamın özellikleri olarak gürültü, hengame, çatışma, kararsızlık akla gelen özellikler olmaktadır. Bu özellikler içinde bireyin deneyim kazanması, uyum geliştirmesi ve kararlar vermesi güçleşmektedir. Birey, rahat, tehlikesiz ve ürkütücü olmayan Psikolojik Danışma ortamında karmaşıklıkla, kanşıklıkla cesaretle yaşayabilecek, karşılaştığı fikir ve değerleri ayırt edebilecek, kendisi için anlamlı olanlan seçerek gerçekçi ve işleyen bir yaşam tarzı, yaşam görüşü belirleyebilecektir. Kuşkusuz, böyle bir Psikolojik Danışma ortamının yapay olduğu, yaşamın gerçeğini yansıtmadığı için bu ortamda sağlanan sonucun yaşamda uygulanması olanağı sınırlıdır diye eleştiri getirenler önemli bir noktaya değinmektedirler. Psikolojik Danışma ortamı, yapay bir ortam olabilir ve orada bulunan çözümler yaşam ortamına uygulanması güç, yapay, geçersiz çözümler olabilir, ancak Psikolojik Danışma ortamında bireyin kazanması amaçlanan, belli problemlere kalıp çözümler değil, problemleri anlayarak onlara çözümler bulma, geliştirme deneyimini yaşaması ve kazanması ve öğrenmesi olmaktadır. Bu bakımdan yardım ortamının yapay oluşuna değinen eleştiri kabul edilebilir bir eleştiri olmamaktadır.

Psikolojik Danışmanın amacı konusunda verilen açıklamaları, Psikolojik Danışmanın amacının bireye, uyuma, bütünleşmeye ve belli bir özdeşleşmeye ulaşmasında yardım sağlamak olduğunu söylemekle tamamlamak yararlı olacaktır. Çağımızda teknolojinin sağladığı araçlar, televizyon, göze kulağa yönelik öğretim araçları, öğrenme sürecini insancıl olmaktan gün geçtikçe uzaklaştırmaktadır. Psikolojik Danışma, çevre ile insancıl uyumu sağlamak ve kişisel gelişme ve büyümeyi zenginleştirmekte, diğer yardım hizmetleriyle birlikte, bireye gelişmesinde yardımcı olmayı amaçlamaktadır.