Pozitif Psikoterapi nedir?
Pozitif Psikoterapi Prof. Dr. Nossrat Peseschkian tarafından 1960’li yılların sonunda geliştirilmiş, kültürlerarası bir yaklaşımdır. Terapist ve hasta tarafından kolaylıkla uygulanabilen, hayata adapte edilebilen bu sistem, son derece olumlu yaklaşımlar içerir.
Pozitif psikoterapi; her insanın tek ve bağımsız bir bedeni, düsüncesi, duyguları ve ruhu olduğuna inanan bir metotdur ve “insan, doğuştan getirdiği bir çok beceriye ve potansiyele sahiptir” görüşünü destekler.
Amacı insanlığın içinde bulunduğu duruma farklı açılardan bakabilmek, yeni bakış açıları geliştirmektir. Biyolojik, bireysel, ailevi, sosyolojik ve evrensel boyutuyla bakış açılarını ele alır.
Hastaların günlük yasamını geliştirmeleri için “denge”ye çok önem veren bu terapi yöntemi tüm dünyada yaygın olarak kullanılıyor. Sistemi geliştiren ünlü hekim Peseschkian’in 23 kitabı dünya genelinde 22 dile çevrildi ve pek çok ödül kazandı.
Pozitif psikoterapi halen 60’dan fazla ülkede yaygın olarak uygulanıyor. “Tüm insanlarin gerçekte iyi olduğu ve insanin iki temel kapasiteye: sevme ve bilme kapasitesine sahip olduğunu” vurgulayan Pozitif Psikoterapi bu görüşten hareketle farklı teknikler geliştirmiştir.
Kültürlerarası yaklaşım
Pozitif Psikoterapi kültürler arası buluşmayı sağlayan bir yöntem. Sistem, farklı kültürlerin birbirini anlamasına yardımcı oluyor. İnsan olarak; düşünen, hisseden, anlayan yönlerimizin birbiriyle uyumlu olması için gayret gösteriyor.
Herkes için Pozitif Psikoterapi
Pozitif psikoterapi sadece psikiyatrist ve psikologlar tarafından terapi ve tedavi amacıyla değil; farklı meslek gruplarından yaşamlarını geliştirmek ve kolaylaştırmak isteyen pek çok kişi tarafından da kullanılmaktadır.
Hikayeler, bilgelik ve kültürler arası örnekler
Pozitif Psikoterapi’de hikayeler, farklı kültürlere ait atasözü ve deyimler, bilgelerden alıntılar; terapist ve hasta arasında araç olarak kullanılır. Avrupa Psikoterapi Birliği tarafından da psikoterapi metodu olarak onaylanan bu yöntemin ana organizasyonu Uluslararası Pozitif Psikoterapi Merkezi’dir. Dünya genelindeki tüm Pozitif Psikoterapi merkezleri bu kuruma bağlı olarak çalışır. Hikayeler, hasta ve terapist arasındaki iletişimde aracı oluyor. Öykülerle farklı kültürlerin, insanların olaylara nasıl baktığı ve anladığı analiz ediliyor. Pozitif Psikoterapi direnci ortadan kaldırıyor, hikayeler ayna görevi yapıyor. Model oluşturan öykülerle problem daha kolay anlaşılıyor.
PP’nin Etkinliği:
PP’nin yüksek oranda etkin olduğu yapılan çalışmalarla gösterilmiştir. Avrupa Psikoterapi Birliği tarafından psikoterapi metodu olarak onaylanmıştır ve eğitim yönelimli enstitüsü (Wiesbaden Psikoterapi Akademisi) doktorların, psikologların ve sosyal çalışmacıların mezuniyet sonrası eğitimi için Almanya tarafından verilen eyalet lisansı almıştır.
Uluslararası Pozitif Psikoterapi Merkezi (UPPM):
Uluslararası Pozitif Psikoterapi Merkezi (UPPM), ana organizasyondur ve tüm dünyada bulunan PP ana merkezlerini koordine eder. Resmi olarak kayıtlı olan, çıkar amacı gütmeyen bir organizasyon olarak PP’nin ilgi alanlarının uluslararası düzeyde temsilcisidir .
Pozitif Psikoterapi Merkezleri Avrupa Federasyonu (PPMAF) :
Pozitif Psikoterapi Merkezleri Avrupa Federasyonu (PPMAF),Avrupa’da bulunan ulusal, bölgesel ve yerel PP merkezlerinin ana organizasyonudur. UPPM ve PPMAF’ye üyelik psikoterapi alanında çalışan profosyenellere ve Pp‘ ye ilgi duyanlara açıktır. Asli, Fahri ve onursal üyelere yönelik olarak yapılandırılmıştır.
Ulusal Merkezler :
Şu anda ulusal PP merkezleri ABD, Almanya, Avusturya, Bolivya, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Çin, Güney Afrika, Hindistan, İspanya, İsviçre, Kazakistan, Litvanya, Polonya, Romanya, Rusya, Türkiye, Ukrayna, K.K.T.C.’de bulunmaktadır. K.K.T.C.’deki ulusal PP merkezi Kıbrıs Ruh Sağlığı Enstitüsüne bağlıdır.
Pozitif Psikoterapi’de Eğitim:
Konferans, Seminer ve çalışma gruplarından ayrı olarak PP‘de sistematik eğitim programları verilmektedir.
1-Temel Eğitim:
Temel aşama 125 saaatlik PP eğitimini içermektdir. Temel eğitime her meslek grubundan ilgi duyan kişiler katılabilirler.
2-Yüksek Lisans / Master Eğitimi:
A) Aile Terapisi: 400 saatlik eğitimi içermektedir.
B) Pozitif Psikoterapi: 600 saatlik eğitimi içermektedir.
Eğitim saatlerine teori, kişisel deneyimler ve supervizyon da dahildir. Bu aşamalar Avrupa Psikoterapi Sertifikası kalite standartlarını karşılamaktadır.
Bu eğitim sonucunda International Center Of Positive Psychotherapy (ICPP)’den onaylı sertifikalar alınacaktır.(www.positum.org.)
Özel Alanlarda Eğitim:
Farklı ulusal merkezler UPPM, psikosomatik tıp aile terapisi, evliliğe hazırlık, kayıp ve yas, kültürlerarası konular ve iş idaresi gibi özelleşmiş alanlar için de eğitim programları sunmaktadır. Daha fazla bilgi, bu merkezlerden elde edilebilir.
POZİTİF PSİKOTERAPİ: Pozitif psikoterapi insan hayatında olumlu değişiklikleri saylayan bir yöntemdir. Pozitif psikoterapi (PP), temelinde psikodinamik yaklaşım ile hümanistik insan kavramsallaştırmaya dayanan ve kültürlerarası bir yaklaşımdır. 1960 sonlarından başlayarak Prof. Nossrat Peseschkıan ve çalışma arkadaşları tarafından geliştirilmiştir. Pozitif psikoterapi tüm insanların gerçekte iyi olduğu inancına dayanmaktadır. “Sevme Kapasitesi” ve “Bilme kapasitesi”. Çatışmalar bu kapasitelerinin gelişimine meydan okuma olarak yorumlanmaktadır. Bu temel görüş hareketle pek çok yeni terapötik kavramlar ve teknikler geliştirilmiştir.
Pozitif psikoterapi de kişinin bakış açısındaki değişikliklerin olmasını sağlayan bir yöntemdir. Pozitif psikoterapide ne söylediğin değil nasıl söylediğin önemlidir. Pozitif psikoterapinin amacı negatif ve pozitif yönlerini bulup negatif yönlerindaki problemleri pozitif yönlerine odaklamaktır. Pozitif psikoterapide yetenekleriyle özgüveni vermek yakın geçmişinde ne gibi sorunlar vardı diye yola çıkıyoruz. Bilişsel davranışçı tedavide % 90 bunu arıyor % 50 ise geleceğe yönelik amaçlı oluyor. Hipnozda olduğu gibi sağ beyinle sol beyin küresini alıyoruz.
Pozitif Psikoterapide denge modeli vardır. İnsan yaşamı, insan varlığının 4 boyutu açısından kavramsallaştırılır.
1)vücut- sağlık
2)gelecek- fantezi
3)başarı
4)ilişki
Kullanım alanları çok geniş olabilir. Özellikle aile terapisinde etkili bir ( uyku bozuklukları, kaygı ve farklı problemler olabilir) yöntemdir.
Hikaye oku, kendini keşfet, sorununu çöz
Yeliz ÖZ / İSTANBUL
Pozitif psikoterapinin kurucusu Prof. Dr. Nossrat Peseschkian, hastalarını kendi kültürlerine uygun hikayeler anlatarak tedavi ediyor. Hastanın dinlediği hikayelerle kendini keşfederek, sorununu çözmesine dayanan yöntem, Türkiye'de de mistik Doğu hikayeleriyle uygulanıyor.
Prof. Dr. Peseschkian, psikolojik hastalıklarda kültürel değerlerin çok önemli olduğunu vurgulayarak, "Batı ve Doğu insanına ayrı tedaviler uygulanmalı" diyor. Pozitif psikoterapi yönteminin, kişilerin kendini keşfetmesini sağladığını anlatan Prof. Peseschkian'ın tedavi yöntemi hikayelere dayanıyor. Ancak önce hastanın sorunu dinlenip, kişilik yapısı belirleniyor.
Pozitif Psikoloji'ye göre insan doğasının dört temel taşı var: "Beden-Sağlık", "İş-Başarı", "İlişkiler", "Gelecek-Maneviyat". Bunlardan birinin eksikliği, psikolojik sorunlarımızın temelini oluşturuyor.
KENDİ HİKAYENİ YAZ
Prof. Dr. Peseschkian'a göre Batı'da "Beden-Sağlık" ve "İş-Başarı"ya, Doğu'da ise "İlişkiler" ve "Gelecek-Maneviyat"a önem veriliyor.
Kişinin eksik yanı belirlendikten sonra içinde bulunduğu kültüre ve sorununa göre tedavi başlıyor. Hasta önce özlü sözlerle iç dünyasını anlamaya çalışıyor. Hikayeler ise ikinci aşamada devreye giriyor. Kültürel öğelerin ağırlıklı olduğu, öğüt çıkarılabilecek hikayeler okuması için hastaya veriliyor. Hikayeleri çevresiyle de tartışan hastalardan, kendilerini anlatan yeni hikayeler yazmaları isteniyor. Hasta bu şekilde kendini keşfedip, sorununu çözüyor ve eksik yanını tamamlıyor.
Yöntemi bugüne kadar, 73 ülkede, 50 bin hastada başarıyla uyguladığını belirten Prof. Dr. Peseschkian'ın 23 dile çevrilmiş 22 kitabı var. Türkçe yayınlanan eserleri ise "Günlük Yaşamın Psikoterapisi", "Doğu Hikayeleriyle Psikoterapi" ve "Pozitif Aile Terapisi"...
PSİKOTERAPİ: “HAYATA DOĞRU PENCEREDEN BAKMAK”
Psk. Büşra Gökçen
Psikoloji kelime manasıyla, ruh bilimi demektir.
Basitçe insan davranışlarını ve zihinsel süreçlerini izleyen
bilim dalı olarak da tanımlanabilir. Pratik hayatta
ise, insanın kendisinde farkedip hissettiği her şey ile ilgilidir.
Psikoterapi ise genel olarak; psikolojik sorunların
tedavisi ve akıl sağlığının iyileştirilmesi için, davranış
değişikliğine yönelik bir yeniden öğrenme biçimidir.
İnsan doğumdan ölüme pek çok süreçten geçer.
Doğumdan, bebekliğe, çocukluğa, gençliğe, yaşlılığa
ve nihayet ölümle bu içine gönderildiğimiz dünyadan
ayrılışa kadar uzun bir serüven yaşarız. Bu serüven
içinde büyürüz, öğreniriz, çalışırız, evleniriz, boşanırız,
çocuk sahibi oluruz, yakınlarımızı kaybederiz, belli
bir meslek ediniriz. Bu şekilde insan hayatı pek çok
evredeki farklı yaşam tecrübelerini içerir. Psikoloji, bu
evrelerden geçerken neler oluyor, bu olaylar insanın
ruhsal dünyasını, davranışlarını nasıl etkiliyor, bu
süreçlerde insanı rahatsız eden problemler olursa
bunlar nereden kaynaklanıyor, nasıl çözülür, sorularına
yanıt vermeye çalışır. Psikologlar da insanın doğumdan
ölüme geçirdiği bu süreçlerin normalde nasıl gittiği,
hangi durumlarda nasıl sorunlar çıkabileceği ve bu
sorunların nasıl çözülebileceği ile ilgili eğitim alırlar.
Ruhsal problemler çok çeşitlilik arz eder, ayrıca
yoğunluk ve içeriği her bireyde değişir. Bazı problemlerde
ilaç tedavisi uygulanması gerekir, ama ilaç tedavileri
çoğu zaman tek başına çözüme ulaştırmazlar.
İlaç kullanıldığında kişi rahatlayabilir, fakat bu süreçte
sorunu oluşturan ruhsal dünyadaki sebepler bulunup
psikoterapiyle bu alanda değişiklik yapılmazsa, sorun
gerçek manada çözülmüş olmaz. Kısa bir süre için üstü
örtülmüş olsa da, farklı yer ve şekillerde tekrar ortaya
çıkabilir.
Ruhsal problemler daha önce de bahsettiğim
gibi çeşitlilik ve farklılık arz eder, bu yüzden farklı kategorilerde
incelenir. Psikologlara gelen pek çok vaka
hastalık olarak kategorize bile edilmeyebilir. Mesela
kişinin çocuğunu yetiştirirken kafası karışmıştır, ne
yapacağını bilemez, bu yüzden danışabilir; veya iş
yaşamında sorun yaşamaktadır; yada sınav türü uygulamalarda
yoğun yaşadığı stres vardır; veya aşık olduğu
kişiyle problem yaşar; bir diğeri işiyle ilgili çözemediği
problemlere sahiptir; yada bir diğerinin bazı durum ve
konularla ilgili yoğun kaygıları vardır; bu ve benzeri
problemlerle psikologdan yardım alınabilir, bu yüzden
psikologlar yardım alan kişiler için “danışan” ifadesini
kullanırlar.
Psikolojik yardım aldığımız konuda tanımlanmış
bir rahatsızlığımız olabilir; depresyon, kaygı bozukluğu,
panik atak, obsesif-kompulsif bozukluk, vb. tanımlanmış
rahatsızlıklarımızın olması bizim akli dengemizi
yitirdiğimiz, yani deli olduğumuz anlamına gelmez. Delilik
ve normallik zaten yüzyıllardır tartışılan kavramlardır,
bu uzun konu başka bir platforma ait. Fakat akli dengenin
yerinde olmaması durumu, ruhsal problemlerin
içinde belli ve az sayıda rahatsızlıkta olabilecek bir durumdur.
Bahsettiğimiz problemlerin hiçbirinde kişilerin
akli denge problemi yoktur. Hatta psikoterapiye gelen
insanlar diğer insanlardan daha cesurdurlar, çünkü
problemleriyle yüzleşme ve onları kabul edip çözmek
için çaba sarf etme cesareti gösterirler. Pek çok insan
yaşamını olumsuz etkileyecek sorunları görmezden
gelir ve sorun yokmuş gibi davranır, ama çözülmemiş
problemlerin üstünü örtmek mümkün değildir, muhakkak
bir şekilde kendini hissettirip yaşam kalitesini
düşürür.
Bu noktada “Benim bulamadığımı o nasıl bulacak?”
diye sorabilirsiniz. Bir bilgisayar düşünelim.
Herkes birazcık çabayla bilgisayar kullanmayı öğrenir,
ama bilgisayarı kullanırken öyle bir noktada tıkanma
olur ki, bunu ancak bilgisayarın çalışma sistemini derinlemesine
bilen bir uzman çözebilir. İnsan yaşamı
da buna benzetilebilir. Hayatın akışı içinde bazen
sıkıştığımızı, bir şeylerin düğümlendiğini hissederiz.
Bir çıkış noktası olduğunu ve düğümlenmelerin nelerden
kaynaklandığını bilgisayar örneğinde olduğu gibi
kendi kendimize fark etmemiz mümkün olmayabilir.
Bu noktada insandaki duygu, düşünce ve davranış
ilişkileri ile ilgili daha derinlemesine bilgi sahibi olan bir
psikoterapistten yardım almamız, ruhsal dünyamızdaki
tıkanıklığın giderilmesine, düğümlerin açılmasına
yardım edebilir.
Yine sık düşünülen bir yargı şudur: “Psikoterapist
yalnızca dinler, ben anlattığım için rahatlarım.” Bu
temelde doğru olmayan bir yargıdır. Psikoterapist sözel
teknikler kullanır, ama bu hiçbir zaman basit bir dinleme
değildir. Size sorular sorup sıkıntınızın kökenlerini
keşfedip bu noktada bulduğu problem kaynaklarını,
öncelikle kişinin anlamasına ve sonrasında
değiştirmesine yardım eder. Bunu yaparken pek çok
terapi tekniğinden yararlanır. Örneğin sıklıkla kullanılan,
çabuk ve olumlu sonuçlar veren bir terapi tekniği olan
“Bilişsel Davranışçı Terapi Tekniği”ni ele alalım. Bu
terapi tarzı duygusal problemlerimizin çarpıtılmış olumsuz
düşüncelerimizden kaynaklandığını öngörür. Bu
tip düşünceler bazen o kadar alışkanlık haline gelir ki,
aklımızdan geçip gittiklerinin farkına bile varmayız; işte
bu yüzden bunlara otomatik düşünceler de denir.
Terapinin zihinsel süreçlerle ilgili kısmında
danışanlara, negatif düşüncelerden kurtularak hayata
nasıl daha uyumlu bir bakışla yaklaşabilecekleri
öğretilir. Bu süreçte, kişiler kendilerine güvenlerini
artırıp, hayatındaki problemlere çözüm üretebilecekleri
ve hızlı iyileşme göstermelerini sağlayacak bir “kendine
yardım” tekniği geliştirir.
Bu terapinin davranışçı kısmında ise, seanslar
sırasında edinilen bu yeni bakış açısının gerçek hayata
nasıl aktarılacağı konusunda sistemik ev çalışmaları
verilir. Davranış deneyleri aracılığı ile kişinin kendi
inançlarının gerçekliğini test edebilmesi sağlanır.
Sadece dinleyen bir uzman terapi yapmıyor demektir.__
